Wat is repatriëring en hoe gaat dat in zijn werk?

Overal ter wereld kan je komen te overlijden. Het lichaam van de overledene terugbrengen naar het land van herkomst staat bekend als repatriëring. Als je op vakantie doodgaat, wordt je lichaam naar Nederland vervoerd om hier begraven of gecremeerd te worden. Mensen die in Nederland wonen, maar hier oorspronkelijk niet vandaan komen, willen vaak in het land van herkomst begraven worden. Er zijn uitvaartondernemingen die gespecialiseerd zijn in de repatriëring van deze mensen. Repatriëren is een samenvoeging van twee Latijnse woorden en betekent letterlijk terugkeren naar het vaderland.

Op vakantie overleden en dan?

Is jouw reisgenoot op vakantie overleden, dan is dit een grote schok. Je bent bovendien in een land waar je misschien de taal niet spreekt en de weg niet kent. De Nederlandse ambassade of het Nederlandse consulaat moet geïnformeerd worden. Zij kunnen je ook verder helpen.

Als je in een land bent waar geen Nederlandse ambassade is, informeer je een ambassade van een ander EU-land. Ook moet, net als in Nederland het overlijden geregistreerd worden. Vaak gebeurt dit op een gemeentehuis. In Nederland is een buitenlandse overlijdensakte ook geldig. Is er sprake van een ongeluk of een misdrijf, dan wordt de politie ingeschakeld en zal een onderzoek naar de doodsoorzaak door een arts moeten plaatsvinden.

Het afsluiten van een reisverzekering

Als je op vakantie bent in het buitenland en één van je reisgenoten overlijdt, komt er heel wat kijken bij het overbrengen van de overledene naar Nederland. Ook de kosten hiervan kunnen behoorlijk in de papieren lopen. Reisverzekeringen dekken de kosten van repatriëren als iemand in het buitenland is overleden. Ook de kosten van je terugkeer naar Nederland als een familielid is overleden of in het geval van een ongeluk in het buitenland worden vergoed door je reisverzekering. Lees wel goed je polisvoorwaarden om na te gaan wat precies onder de dekking valt.

Wat gebeurt er na het overlijden in het buitenland?

Als de overledene een reisverzekering had en daarmee verzekerd was voor repatriëring informeert de Nederlandse ambassade de alarmcentrale van de verzekering. Dit kan je als nabestaande ook zelf doen. Was er geen reisverzekering, maar wel een uitvaartverzekering dan worden de kosten voor repatriëren meestal uit de uitvaartverzekering betaald. Ambassademedewerkers staan Nederlanders in het buitenland in geval van nood bij. Zij zullen contact met je houden totdat het lichaam naar Nederland overgebracht is. Maak zeker gebruik van hun kennis van het land.

De overledene overbrengen naar Nederland

Repatriëren is niet simpel een kwestie van het lichaam overbrengen naar Nederland. Als het lichaam per vliegtuig moet worden teruggebracht wordt hiervoor een gespecialiseerde vliegtuigmaatschappij ingeschakeld. Om overgebracht te worden naar Nederland heb je een laissez-passer nodig. Dit is een vervoersbiljet waarmee de overledene terug kan naar Nederland. Dit biljet wordt uitgegeven door de gemeente. De naam van de overledene en de bestemming staan hierop vermeld.

Vervoer per vliegtuig

Tot een afstand van 1.500 kilometer wordt vaak gekozen voor het vervoer per auto. Is de afstand groter, dan komt er een vliegtuig aan te pas. Afhankelijk van waar iemand is overleden wordt het lichaam vaak gebalsemd. Dit gebeurt om het lichaam langer goed te houden. De tijd die tussen het overlijden en de uitvaart zit, zal over het algemeen langer zijn dan als iemand in Nederland zou zijn overleden. Op deze manier wordt het lichaam beter geconserveerd.

Voor het vervoer per vliegtuig wordt een zinken kist gebruikt die lucht- en waterdicht is. Deze kist wordt na controle verzegeld. Begraven in een zinken kist is niet toegestaan, dus het lichaam moet in Nederland nog in een andere kist worden overgeplaatst om vervolgens te cremeren of te begraven.

Het overbrengen van de overledene over de weg

Als de afstand niet te groot is, wordt vaak de voorkeur gegeven aan vervoer per auto, omdat dit sneller gaat. Het vervoer in een zinken kist is niet verplicht. De overledene wordt meestal vervoerd in een plastic hoes of een waterdichte kist. Je mag het lichaam niet in je eigen auto vervoeren. Dit moet met een officiële rouwauto gebeuren. Als je de grens passeert heb je binnen de Benelux alleen een verlof tot begraven of cremeren nodig. Dit officiële document wordt afgegeven door de gemeente waar de persoon is overleden. In de rest van de Europese Unie is een laissez-passer noodzakelijk.

Hoelang duurt het voordat de overledene terug is in Nederland?

Afhankelijk van de omstandigheden waaronder iemand is overleden en het land waar dit gebeurd is, kan het tijdstip van repatriëring enorm verschillen. Soms is dit in een paar dagen geregeld, maar het kan ook weken of zelfs maanden duren. Als het langer duurt, is het vaak verstandig om als nabestaande vast terug te keren naar Nederland om voorbereidingen te treffen voor de uitvaart. Zorg dat je eventuele kostbaarheden zoals sieraden van de overleden wel mee terug neemt. Helaas is in sommige landen het gevaar van diefstal zeker aanwezig.

Terug in Nederland, en dan?

Ben je met of zonder de overledene terug in Nederland, dan wordt het tijd om de uitvaart te regelen. Hier zijn verder geen bijzondere regels aan verbonden. Je kunt je afscheidsideeën vorm geven zoals jij dat zelf wilt. Als het lichaam nog niet is overgebracht naar Nederland doe je er wel goed aan om nauw contact te houden met de autoriteiten en nog geen datum voor de uitvaart te plannen zolang je niet weet wanneer het lichaam in Nederland aan zal komen.

Begraven in het land van geboorte

We spreken bij repatriëren vooral over het terugbrengen van het lichaam naar Nederland. Dagelijks worden er ook mensen vanuit Nederland naar het buitenland overgebracht om in het land van geboorte begraven te worden. Ook veel Moslims uit Nederland maken hier gebruik van. De voornaamste reden hiervoor is dat Nederland de eeuwige grafrust niet kent.

Na een bepaalde periode is het in Nederland mogelijk om graven te ruimen. Dat is in het Islamitische geloof niet toegestaan. In Nederland zijn er steeds meer Islamitische begraafplaatsen. Toch geven veel Moslims de voorkeur aan begraven in het land van herkomst. Verschillende uitvaartmaatschappijen zijn daarom ook gespecialiseerd in repatriëren.